અરહર દાળ, ભાત, ચટણી, દહીં અને બટાકાની કરી… શું અદ્ભુત લંચ છે, નહીં? મારા સપ્તાહાંતો ઘણીવાર આના જેવા જાય છે. જ્યારે મને કંઈપણ ફેન્સી ખાવાનું મન થતું નથી, ત્યારે સાદી દાળ અને ભાત મારો આરામનો ખોરાક છે.
અમારા ઘરમાં દાળ ઘણી ખવાય છે. મોટાભાગના ઘરોમાં દાળ શાક સાથે બનાવવામાં આવે છે. માત્ર કબૂતરના વટાણા જ નહીં, બીજી ઘણી બધી કઠોળ છે જેનો આપણે આનંદ લઈ શકીએ છીએ. કઠોળથી લઈને ચણા સુધી દરેકનો સ્વાદ અલગ-અલગ હોય છે. આપણા ઘરોમાં તેને રાંધવાની રીત પણ અલગ છે.
સામગ્રી:
તુવેર દાળ (અરહર દાળ): 1 કપ (તમે મૂંગ, મસૂર, ચણા અથવા મિશ્ર દાળનો પણ ઉપયોગ કરી શકો છો)
પાણી: 3 કપ
હળદર પાવડર: 1/2 ચમચી
મીઠું: સ્વાદ મુજબ
તડકા માટે:
ઘી અથવા તેલ: 2 ચમચી
જીરું: 1/2 ચમચી
હીંગ : 1 ચપટી
ડુંગળી : 1 (ઝીણી સમારેલી)
લસણ: 4-5 લવિંગ (ઝીણી સમારેલી)
આદુ: 1 ઇંચનો ટુકડો (ઝીણું સમારેલું)
લીલા મરચા : 1-2 (ઝીણું સમારેલું)
ટામેટા : 1 (બારીક સમારેલા)
લાલ મરચું પાવડર: 1/2 ચમચી
ધાણા પાવડર: 1 ચમચી
ગરમ મસાલો: 1/2 ચમચી
કોથમીરના પાન: 2 ચમચી (બારીક સમારેલી, ગાર્નિશ માટે)
લીંબુનો રસ: 1 ચમચી (વૈકલ્પિક)
પદ્ધતિ:
- રસોઈ દાળ:
સૌ પ્રથમ, દાળને સારી રીતે ધોઈ લો અને તેને 10-15 મિનિટ માટે પાણીમાં પલાળી રાખો.
કૂકરમાં દાળ, હળદર પાવડર, મીઠું અને 3 કપ પાણી ઉમેરો.
દાળને 3-4 સીટી સુધી પકાવો. ત્યાર બાદ ગેસ બંધ કરી દો અને કુકરનું પ્રેશર છોડવા દો.
- તડકાની તૈયારી:
એક પેનમાં ઘી અથવા તેલ ગરમ કરો.
તેમાં જીરું ઉમેરો, જ્યારે જીરું તડતડ થવા લાગે ત્યારે હિંગ ઉમેરો.
હવે તેમાં ઝીણી સમારેલી ડુંગળી ઉમેરો અને ગોલ્ડન બ્રાઉન થાય ત્યાં સુધી ફ્રાય કરો.
ત્યાર બાદ તેમાં લસણ, આદુ અને લીલા મરચા નાખીને આછા સોનેરી થાય ત્યાં સુધી શેકો.
હવે તેમાં સમારેલા ટામેટા ઉમેરો અને જ્યાં સુધી ટામેટા સંપૂર્ણપણે બફાઈ ન જાય અને તેલ અલગ ન થઈ જાય ત્યાં સુધી તેને પકાવો.
પછી તેમાં લાલ મરચું પાવડર, ધાણા પાવડર અને ગરમ મસાલો ઉમેરો. તેમને સારી રીતે મિક્સ કરો અને 1-2 મિનિટ માટે પકાવો.
- ટેમ્પરિંગ:
હવે તેમાં રાંધેલી દાળ ઉમેરીને બરાબર મિક્ષ કરી લો.
જરૂર મુજબ પાણી ઉમેરીને તમારી પસંદગી મુજબ દાળને પાતળી અથવા ઘટ્ટ કરો.
દાળને ધીમી આંચ પર 5-7 મિનિટ સુધી ઉકાળો જેથી કરીને દાળમાં બધા મસાલા સારી રીતે ભળી જાય.
- સર્વિંગ:
દાળને સર્વિંગ બાઉલમાં કાઢી લો.
તેને બારીક સમારેલી કોથમીર અને લીંબુના રસથી ગાર્નિશ કરો.
ગરમ દાળને ભાત, રોટલી કે નાન સાથે સર્વ કરો.
આ સાદી દાળ માત્ર સ્વાદિષ્ટ જ નથી પણ પોષક તત્વોથી પણ ભરપૂર છે, જે તમારા ડિનર ટેબલ પર ખાસ સ્થાન મેળવી શકે છે.