શારદીય નવરાત્રી પર્વનો પ્રારંભ થયો છે. આ તહેવારના 9 દિવસ દરમિયાન મા દુર્ગાના વિવિધ સ્વરૂપોની પૂજા કરવામાં આવે છે. હિન્દુ ધર્મમાં આ તહેવારનું વિશેષ મહત્વ છે. આ તહેવાર પર મોટી સંખ્યામાં લોકો દેવી માતાની ભક્તિ સાથે ઉપવાસ કરે છે. વ્રત રાખવું એ માત્ર ધાર્મિક જ નથી પણ સ્વાસ્થ્યની દૃષ્ટિએ પણ ખૂબ જ ફાયદાકારક છે.
ન્યુટ્રિશનિસ્ટ નમામી અગ્રવાલ કહે છે કે નવરાત્રી દરમિયાન ઉપવાસ કરતી વખતે સ્વાસ્થ્યને લઈને કેટલીક સાવચેતી રાખવી જરૂરી છે. આ સમયગાળા દરમિયાન થોડી બેદરકારી પણ તમારું સ્વાસ્થ્ય બગાડી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં તમારા માટે નવરાત્રી દરમિયાન વ્રત રાખવાની સાચી રીતો વિશે જાણવું જરૂરી છે. ચાલો નિષ્ણાતો પાસેથી જાણીએ કે નવરાત્રી દરમિયાન ઉપવાસ કેવી રીતે રાખવો, જેથી સ્વાસ્થ્ય સારું રહે.
તમારી જાતને હાઇડ્રેટેડ રાખો : પૂરતા પ્રમાણમાં પાણી પીવું ખૂબ જ જરૂરી છે. નવરાત્રી દરમિયાન ઉપવાસ દરમિયાન પુષ્કળ પાણી પીવો. આ શરીરને ડીહાઇડ્રેટ કરશે નહીં. ઓછામાં ઓછું 2 થી 3 લિટર પાણી પીવો. જો શરીર હાઇડ્રેટેડ રહે છે, તો ઇલેક્ટ્રોલાઇટ સંતુલન રહે છે.
ઓઈલી ખોરાક ટાળો : ઉપવાસ દરમિયાન લોકો વારંવાર તળેલું ખોરાક ખાય છે. પરંતુ તેલયુક્ત વસ્તુઓ નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. આનાથી હૃદયની બીમારીઓનું જોખમ વધી શકે છે. ખાસ કરીને જે લોકો ડાયાબિટીસ કે કોલેસ્ટ્રોલની સમસ્યાથી પીડિત હોય તેમણે ઓઈલ વાળો નાસ્તો ન ખાવો જોઈએ. તેના બદલે ફળ અથવા શક્કરિયા જેવી વસ્તુઓ ખાઓ.
લાંબા સમય સુધી ખાલી પેટ પર ન રહો : કેટલાક લોકો લાંબા સમય સુધી ઉપવાસ દરમિયાન કંઈપણ ખાતા કે પીતા નથી. પરંતુ નિષ્ણાતો કહે છે કે તમારે તે નિયમોનું પાલન કરવું જોઈએ જેનું તમે સંપૂર્ણપણે પાલન કરી શકો. વધુ સમય સુધી ખાલી પેટ પર રહેવાથી સમસ્યા થઈ શકે છે. દર 2 થી 3 કલાકે કંઈક ખાવાનું રાખો. ભૂખ્યા રહેવાથી એસિડિટી કે માથાનો દુખાવો જેવી સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. તેનાથી થાક પણ ઝડપથી આવશે.
આ વસ્તુઓ ખાઓ : જો તમે 9 દિવસ ઉપવાસ કરી રહ્યા છો તો પ્રોટીનયુક્ત ખોરાક ચોક્કસ ખાઓ. તમારા આહારમાં ચીઝ, દહીં, દૂધ અને બદામ જેવી વસ્તુઓનો સમાવેશ કરો. આ વસ્તુઓમાંથી તમને ઘણી એનર્જી મળશે. કારણ કે તે પચવામાં થોડો સમય લે છે, તેનાથી તમારું પેટ લાંબા સમય સુધી ભરેલું રહેશે.
આ લોકોએ ઉપવાસ ન કરવા જોઈએ : ન્યુટ્રિશનિસ્ટ્સનું કહેવું છે કે જે લોકોને ડાયાબિટીસ, બ્લડપ્રેશર, ક્ષય, કેન્સર કે અન્ય કોઈ ગંભીર બીમારી હોય તેમણે સતત 9 દિવસ સુધી ઉપવાસ ન કરવો જોઈએ. સગર્ભા સ્ત્રીઓએ પણ 9 દિવસ સુધી ઉપવાસ ન કરવો જોઈએ. જો આવા લોકો એક કે બે દિવસ ઉપવાસ કરવા માંગતા હોય તો સૌ પ્રથમ સ્વાસ્થ્ય નિષ્ણાતની સલાહ લો.
(નોંધ: અહ્યા અપાયેલી માહિતી ધાર્મિક અને લોક માન્યતા પર આધારિત છે. આનું કોઈ વૈજ્ઞાનિક પુરાવો નાં હોઈ સકે. સામાન્ય હિત અને માહિતી ને ધ્યાન માં રાખીને અહ્યાં આ માહિતી ને અમે પ્રસ્તુત કરી રહ્યા છીએ.)