પંચમુખી હનુમાને દુષ્ટોનો નાશ કરવા માટે આ સ્વરૂપ ધારણ કર્યું હતું. પરંતુ તાંત્રિક વિદ્યામાં પંચમુખી હનુમાનજીની સૌથી વધુ પૂજા શા માટે થાય છે? આની પાછળની વાર્તા શું છે? પંચમુખી હનુમાનજીના પાંચમુખી સ્વરૂપને હનુમાનજીના ઉગ્ર સ્વરૂપ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
આ સ્વરૂપમાં હનુમાનજીના દેખાવ પછી જ રામાયણનું બીજું અદ્ભુત દૃશ્ય સર્જાય છે.
અહીં જાણો કેવી રીતે અંજનેય સ્વામીએ તેમના 5 ચહેરાવાળા રુદ્રાવતારમાં રામની સેનાની રક્ષા કરી હતી.
અહીરાવણે રાવણને મદદ કરી હતી
કૃતિ વસ રામાયણ અનુસાર, જ્યારે શ્રી રામ અને રાવણ વચ્ચે યુદ્ધ ચાલી રહ્યું હતું, ત્યારે રાવણે જોયું કે તેની સેના શ્રી રામની સેના સામે હારી રહી છે. પોતાની સેનાની હાલત જોઈને રાવણ પોતાના ભાઈ અહીરાવણ પાસે મદદ માંગવા ગયો. રાવણ માતા ભવાનીનો ભક્ત અને તંત્ર વિદ્યાનો નિષ્ણાત હતો. તેના ભાઈની મૂંઝવણને સમજીને, તેણે ભગવાન રામની સેનાને ગાઢ નિંદ્રામાં નાખવા માટે તેની જાદુઈ શક્તિનો ઉપયોગ કર્યો અને ભગવાન રામ અને લક્ષ્મણનું અપહરણ કર્યું અને તેમને પાતાળ લોકમાં લઈ ગયા.
અહીરાવણને વરદાન મળ્યું
ભગવાન હનુમાન શ્રી રામ અને લક્ષ્મણની મદદ કરવા સ્થળ પર પહોંચી જાય છે. અંજનેય સ્વામી અને અહિરાવણ વચ્ચે ભયંકર યુદ્ધ થયું. યુદ્ધમાં હનુમાનજી પોતાની સંપૂર્ણ શક્તિ સાથે અહિરાવણનો સામનો કરવા આગળ આવે છે. પરંતુ અહિરાવણ તેની તંત્ર શક્તિને કારણે વારંવાર હારતો હતો. લાંબી લડાઈ પછી ભગવાન હનુમાને રાવણને પાંચ દિશાઓમાં પાંચ દીવા પ્રગટાવતા જોયા. અહિરાવણને તેની માતા ભવાની પાસેથી મળેલા વરદાન મુજબ, જે એક સાથે 5 દિશાઓના દીવા તોડે છે તે અહિરાવણને મારવાની શક્તિ ધરાવે છે. આ જાણીને હનુમાનજીએ પાંચમુખી રૂપ ધારણ કર્યું. તેથી તંત્ર સિદ્ધિ માટે પંચમુખી હનુમાનની પૂજા જરૂરી છે.
ભગવાન અંજનેયના 5 મુખ
હનુમાનજીના પાંચ મુખમાંથી એક મુખ પંચમુખી, ઉત્તરમાં વર્મુખ, દક્ષિણમાં નરસિંહ, પશ્ચિમમાં ગરુડ, પશ્ચિમમાં હયગ્રીવ અને પૂર્વમાં હનુમાન હતા.
પંચમુખી હનુમાનજીનું મહત્ત્વ
ભારતના વિવિધ ભાગોમાં પંચમુખી હનુમાનજીના ઘણા મંદિરો છે અને એવું માનવામાં આવે છે કે સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરવા માટે હનુમાનજીના આ સ્વરૂપની પૂજા કરવામાં આવે છે. પરંતુ ભગવાન પંચમુખી અંજનેયની પૂજા કરવી એ સરળ કાર્ય નથી. હનુમાનનું આ સ્વરૂપ તંત્ર વિદ્યા સાથે સંકળાયેલું છે અને વિદ્યા નરવા તંત્ર જેવી અનેક તાંત્રિક પદ્ધતિઓમાં આ સ્વરૂપનું મહત્વ અલગ-અલગ રીતે સમજાવવામાં આવ્યું છે. આજે પણ પંચમુખી હનુમાન મંદિરોમાં તાંત્રિક રીતે હનુમાનની પૂજા કરવામાં આવે છે.
પંચમુખી અંજનેય સ્વામીની ઘણી તાંત્રિક બાબતોના સંબંધમાં પૂજા કરવામાં આવે છે કારણ કે અંજનેય સ્વામીએ તેમના 5 મુખ્ય અવતાર સાથે મળીને તાંત્રિક વિજ્ઞાનના નિષ્ણાત અહીરાવણને મારી નાખ્યો હતો.
(નોંધ: અહ્યા અપાયેલી માહિતી ધાર્મિક અને લોક માન્યતા પર આધારિત છે. આનું કોઈ વૈજ્ઞાનિક પુરાવો નાં હોઈ સકે. સામાન્ય હિત અને માહિતી ને ધ્યાન માં રાખીને અહ્યાં આ માહિતી ને અમે પ્રસ્તુત કરી રહ્યા છીએ.)