હિંદુ ધર્મમાં ભગવાન ગણેશને જ્ઞાનના દેવતા તરીકે પૂજવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે કોઈપણ શુભ કાર્ય શરૂ કરતા પહેલા ભગવાન ગણેશની પૂજા કરવામાં આવે તો તે કાર્ય સરળતાથી પૂર્ણ થાય છે.
જેમ તમામ દેવી-દેવતાઓ પાસે એક વિશેષ વાહન છે – જેમ મા દુર્ગા સિંહ પર સવારી કરે છે, ભગવાન શિવનું વાહન નંદી છે, તેવી જ રીતે ભગવાન ગણેશએ પોતાના વાહન તરીકે મુષક એટલે કે ઉંદરને પસંદ કર્યો છે.
શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે ભગવાન ગણેશએ આટલા નાના અને નબળા પ્રાણીને પોતાના વાહન તરીકે શા માટે પસંદ કર્યું? આવો જાણીએ તેનું કારણ.
ઋષિ વામદેવના શ્રાપથી ઉંદરનું સર્જન થયું
દંતકથા અનુસાર, ભગવાન ઈન્દ્રના દરબારમાં ક્રૌંચ નામનો એક ગાંધર્વ રહેતો હતો. જ્યારે ઈન્દ્રનો દરબાર ચાલતો હતો, ત્યારે ક્રૌંચ હસવામાં અને મજાક કરવામાં વ્યસ્ત હતો જેના કારણે દરબારમાં અવરોધ ઊભો થતો હતો. આ દરમિયાન ક્રૌંચે મુનિ વામદેવ પર પગ મૂક્યો, જેના કારણે મુનિદેવ ખૂબ ગુસ્સે થયા અને ક્રોધમાં આવીને તેમને શ્રાપ આપીને ઉંદર બનાવી દીધો. પરંતુ આ ઘટના બાદ પણ તે સુધર્યો ન હતો. ઉંદરના રૂપમાં તેણે પરાશર ઋષિના આશ્રમમાં ભારે હાહાકાર મચાવ્યો હતો. તેણે માટીના વાસણો તોડી નાખ્યા અને તમામ અનાજ ખાધું અને બગીચાનો સંપૂર્ણ નાશ કર્યો.
પરાશર ઋષિ ભગવાન ગણેશ પાસે પહોંચ્યા
તેનાથી પરેશાન થઈને પરાશર ઋષિ ભગવાન ગણેશના શરણમાં પહોંચ્યા અને તેમને તેમની આખી વાર્તા સંભળાવી. ત્યારે ગણેશજીએ કહ્યું કે તે આ ઉંદરને ચોક્કસ પાઠ ભણાવશે. ભગવાન ગણેશે ઉંદરને પકડવા માટે પાશ ફેંક્યો અને તે ફસાઈ ગયો. જ્યારે તેને ભગવાન ગણેશ સમક્ષ રજૂ કરવામાં આવ્યો, ત્યારે તેણે ભગવાન પાસે તેના જીવન માટે ભીખ માંગવાનું શરૂ કર્યું. ત્યારે ભગવાન ગણેશને તેના પર દયા આવી અને તેને પોતાનું વાહન બનાવ્યું.
આ કારણોસર તુટ્યો દાંત
અન્ય એક દંતકથા અનુસાર, ભગવાન ગણેશને ઉંદરને પોતાનું વાહન બનાવવા પાછળની વાર્તા તેમના તૂટેલા દાંત સાથે સંબંધિત છે. એકવાર ગજમુખસુર નામના એક શક્તિશાળી રાક્ષસે દેવતાઓને ખૂબ જ પરેશાન કર્યા. તેનાથી પરેશાન થઈને બધા દેવતાઓ ભગવાન ગણેશ પાસે આવ્યા અને તેમની મદદ માંગવા લાગ્યા. ભગવાન શ્રી ગણેશએ દેવતાઓની આ પ્રાર્થના સ્વીકારી અને ગજમુખાસુર સાથે યુદ્ધ કર્યું.
તૂટેલા દાંતથી હુમલો
આ યુદ્ધ દરમિયાન ભગવાન ગણેશનો એક દાંત તૂટી ગયો જેનાથી ગણપતિ ખૂબ જ ગુસ્સે થયા. પછી તેમણે ગજમુખસુર પર તેના તૂટેલા દાંતથી હુમલો કર્યો જેના કારણે તે ગભરાઈ ગયો અને પોતાનો જીવ બચાવવા ઉંદરનું સ્વરૂપ ધારણ કર્યું, પણ ગણેશજીએ તેને પકડી લીધો. પછી મૃત્યુના ડરથી તેણે ભગવાન ગણેશની માફી માંગવાનું શરૂ કર્યું. પછી ભગવાને તેના પર દયા કરી અને તેને પોતાનું વાહન બનાવ્યું.
(નોંધ: અહ્યા અપાયેલી માહિતી ધાર્મિક અને લોક માન્યતા પર આધારિત છે. આનું કોઈ વૈજ્ઞાનિક પુરાવો નાં હોઈ સકે. સામાન્ય હિત અને માહિતી ને ધ્યાન માં રાખીને અહ્યાં આ માહિતી ને અમે પ્રસ્તુત કરી રહ્યા છીએ.)