શરીરને ચાલવા માટે તમામ પ્રકારના પોષક તત્વોની જરૂર હોય છે. આમાં વિટામિન્સનો મોટો ફાળો છે. વિટામીન શરીરના કોષોના નિર્માણમાં અને રક્ત બનાવવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. વિટામિન B12 આમાંનું મુખ્ય વિટામિન છે, જેનું કામ લોહીમાં RBC અને DNA બનાવવાનું છે. જો શરીરમાં વિટામિન B12 ની ઉણપ હોય તો જ્ઞાનતંતુઓ અને મગજનું કામ યોગ્ય રીતે થતું નથી. આ જ કારણ છે કે જ્યારે વિટામીન B12 ની ઉણપ હોય છે, ત્યારે મગજમાં આભાસ થવા લાગે છે. આપણે બધા જાણીએ છીએ કે આપણું શરીર વિટામિન B12 ઉત્પન્ન કરતું નથી, તેથી આપણે ખોરાકમાંથી વિટામિન B12 મેળવવું જોઈએ. એટલા માટે વિટામિન B12 મેળવવા માટે પૌષ્ટિક તત્વોથી ભરપૂર ખોરાક જરૂરી છે.
વિટામિન B12 ની ઉણપને કારણે શરીરને ઘણી સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડે છે. તેની ઉણપથી ગંભીર માથાનો દુખાવો, નબળાઇ, થાક, માથાનો દુખાવો, હૃદયના ધબકારા વધવા, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ, ચામડીના રંગમાં ફેરફાર અને નર્વસ સમસ્યાઓ થાય છે.
વિટામિન B12 ની ઉણપના લક્ષણો
- થાક અને માથાનો દુખાવો – વિટામિન B12 ની ઉણપને કારણે ખૂબ થાક લાગે છે. તેની સાથે જ ગંભીર માથાનો દુખાવો પણ થાય છે.
- યાદશક્તિની ખોટ અને મૂંઝવણ- વિટામિન B12 ની ઉણપથી મગજની કામગીરી પણ પ્રભાવિત થઈ શકે છે. આનાથી યાદશક્તિમાં ઘટાડો અને મૂંઝવણ થાય છે. આભાસની ફરિયાદ છે.
- મેગાલોબ્લાસ્ટિક એનિમિયા– વિટામિન B12 ની ઉણપની સૌથી મોટી આડ અસર એ છે કે તે મેગાલોબ્લાસ્ટિક એનિમિયાનું કારણ બને છે. આમાં, આરબીસીનું કદ મોટું થાય છે. આ ખૂબ જ ખરાબ સ્થિતિ છે.
- ઘાતક એનિમિયા– આ રોગમાં વિટામિન B12નું શોષણ શક્ય નથી. જેના કારણે લોહીમાં RBC ની ઉણપ થાય છે. શરીરમાં આરબીસીની ઉણપને કારણે ખૂબ થાક લાગે છે અને મૂર્છા પણ આવી જાય છે.
- ડિમેન્શિયા અને ડિપ્રેશન-વિટામિન B12 ની ઉણપ પણ ભુલકણાનું કારણ બની શકે છે. આ સિવાય ડિપ્રેશનની ફરિયાદ પણ છે.
- જ્ઞાનતંતુઓમાં નિષ્ક્રિયતા આવે છે અને હાથ અને પગમાં ઝણઝણાટી થાય છે – વિટામીન B12 ની ઉણપથી ચેતાને નુકસાન થાય છે. આ સાથે હાથ-પગમાં કળતર થવા લાગે છે.
વિટામિન બી 12 ની ઉણપ પછી શું ખાવું
વિટામિન B12 ની ઉણપ માટે માછલી, ટુના માછલી, સૅલ્મોન માછલી, માંસ, લીવર, લાલ માંસ, ઇંડા, ડેરી ઉત્પાદનો, દૂધ, ચીઝ, છાશ, ફોર્ટિફાઇડ યીસ્ટ, બરછટ અનાજ, સોયા, ચોખાનું દૂધ વગેરેનું સેવન કરવું જોઈએ.
(નોંધઃ આ લેખમાં આપવામાં આવેલી માહિતી સામાન્ય ધારણાઓ પર આધારિત છે. અમે આની પુષ્ટિ કરતા નથી. નિષ્ણાતની સલાહ લીધા પછી જ આને અનુસરો.)