નવરાત્રી, દેવી દુર્ગાને સમર્પિત નવ દિવસીય તહેવાર, હિન્દુ સંસ્કૃતિમાં ખૂબ મહત્વ ધરાવે છે. ખાસ કરીને શારદીય નવરાત્રી દેશભરમાં ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે. આ સમય દરમિયાન, માતાના વિવિધ સ્વરૂપોની પૂજા કરવામાં આવે છે અને તેમની પસંદગીની વસ્તુઓ માતાને અર્પણ કરવામાં આવે છે. ભક્તો વિવિધ ધાર્મિક વિધિઓ કરે છે અને દેવીના આશીર્વાદ મેળવવા માટે દેવી દુર્ગાને પ્રાર્થના કરે છે.
નવરાત્રિ દરમિયાન, લોકો વિવિધ ઉપાયો અજમાવતા હોય છે અને તેમની પૂજા દ્વારા દેવી દુર્ગાને પ્રસન્ન કરવાનો પ્રયાસ કરે છે. આ ઉપાયોમાંથી એક છે દેવી દુર્ગાને લવિંગ અર્પણ કરવું.
એવું માનવામાં આવે છે કે જે ભક્તો દેવી દુર્ગાને લવિંગ અર્પણ કરે છે તેમની મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે અને દેવીની કૃપા તેમના પર રહે છે. આપણામાંથી ઘણા લોકો સમૃદ્ધિ માટે પૂજા દરમિયાન દેવી દુર્ગાને લવિંગ અર્પણ કરે છે, પરંતુ તેને અર્પણ કરવા અંગે કેટલાક નિયમો બનાવવામાં આવ્યા છે, જેનું પાલન કરવું જરૂરી માનવામાં આવે છે. ચાલો આપણે જ્યોતિષ પંડિત રમેશ ભોજરાજ દ્વિવેદી પાસેથી નવરાત્રિ દરમિયાન દેવી દુર્ગાને લવિંગ અર્પણ કરવાના નિયમો વિશે વિગતવાર જાણીએ.
લવિંગનું આધ્યાત્મિક મહત્વ
હિન્દુ રિવાજોમાં લવિંગને પવિત્રતા અને શક્તિનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. આમાં એવી સુગંધ હોય છે જે સમગ્ર વાતાવરણને શુદ્ધ કરે છે. એટલું જ નહીં, તે તમારા ઘરમાં સકારાત્મક ઉર્જા આકર્ષે છે. જ્યારે આપણે નવરાત્રિ વિશે વાત કરીએ છીએ, ત્યારે લવિંગને દેવી દુર્ગાને ખુશ કરવા માટેના પ્રસાદ તરીકે જોવામાં આવે છે, જે તેના સ્વરૂપ અને રક્ષણાત્મક ઊર્જા આપે છે. લવિંગ સાથે સંકળાયેલી શક્તિ દેવીના યોદ્ધા સ્વભાવનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે, જે લવિંગને શક્તિશાળી અર્પણ બનાવે છે.
દેવી દુર્ગાને લવિંગ કેમ ચઢાવવામાં આવે છે?
એવું કહેવાય છે કે નવરાત્રિ દરમિયાન દેવી દુર્ગાને લવિંગ અર્પણ કરવાથી ઘણા ફાયદા થાય છે. લવિંગ તેના શુદ્ધિકરણ ગુણધર્મો માટે જાણીતું છે. ભક્તો માને છે કે દેવી દુર્ગાને લવિંગ અર્પણ કરવાથી તમારા જીવનમાંથી નકારાત્મક ઉર્જા દૂર થાય છે.
જેમ લવિંગમાં તીવ્ર સુગંધ અને સ્વાદ હોય છે, તેમ માનવામાં આવે છે કે તે દુષ્ટ શક્તિઓ અને નુકસાનકારક અસરોથી રક્ષણ આપે છે.
દેવી દુર્ગા, દુષ્ટતાના રક્ષક અને સંહારક હોવાના કારણે, ભક્તોને સલામતી અને સુરક્ષાના આશીર્વાદ આપે છે, તેથી લવિંગ અર્પણ કરવું ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે. દેવી દુર્ગાને લવિંગ અર્પણ કરવું એ ભૌતિક સંપત્તિ, સફળતા અને જીવનમાં એકંદર સમૃદ્ધિને આકર્ષવાનો ઉપાય પણ માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જેઓ ભક્તિ સાથે લવિંગ અર્પણ કરે છે તેમને દેવી દુર્ગા તેમના આશીર્વાદ આપે છે.
નવરાત્રી દરમિયાન લવિંગ અર્પણ કરવાના નિયમો
દેવી દુર્ગાને લવિંગ અર્પણ કરવાની રીતનું વિશેષ મહત્વ છે. એવું કહેવાય છે કે તમારે અમુક નિયમોનું પાલન કરીને જ દેવી દુર્ગાને લવિંગ અર્પણ કરવી જોઈએ. આ માટે તમારે સૌથી પહેલો નિયમ ધ્યાનમાં રાખવો જોઈએ કે તમારે પહેલા શુદ્ધ શરીર અને મનથી લવિંગ અર્પણ કરવું જોઈએ. અશુદ્ધ શરીરવાળી માતાને ક્યારેય લવિંગ ન ચઢાવવું જોઈએ.
પૂજા શરૂ કરતા પહેલા પોતાને અને આસપાસના વાતાવરણને શુદ્ધ કરવું મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. સૌ પ્રથમ સ્નાન કરો અને સ્વચ્છ વસ્ત્રો પહેરો. લાલ અથવા પીળા રંગના કપડાં પહેરવાનો પ્રયાસ કરો અને દેવી દુર્ગાને લવિંગ અર્પણ કરો.
હંમેશા આખા લવિંગ આપો
જ્યારે પણ તમે માતા દુર્ગાને લવિંગ અર્પણ કરો ત્યારે ખાતરી કરો કે લવિંગ હંમેશા ફૂલના ભાગ તૂટેલો ન હોવો જોઈએ.
આવા લવિંગને શુભ માનવામાં આવે છે અને દેવી માતાને પ્રસન્ન કરે છે. જો તમે ફૂલ વગર લવિંગ ચઢાવો છો તો તે અધૂરું અને અધૂરું માનવામાં આવે છે, જે પૂજા માટે શુભ નથી.
અધૂરા લવિંગ ચઢાવવાથી દેવી માતાના આશીર્વાદ નથી મળતા, તેથી ખાસ ધ્યાન રાખો કે લવિંગ સંપૂર્ણ હોય અને તેમાં ફૂલનો ભાગ પણ રહે. લવિંગના આ ફૂલનો ભાગ દેવી દુર્ગાને અર્પણ કરવાથી તમારી મનોકામનાઓ પૂર્ણ થઈ શકે છે અને તમને દેવીના આશીર્વાદ પણ મળે છે.
વિવાહિત લોકોએ જોડીમાં દેવી દુર્ગાને લવિંગ અર્પણ કરવા જોઈએ
વિવાહિત લોકો માટે, દેવી દુર્ગાને લવિંગ અર્પણ કરતી વખતે, ખાસ ધ્યાન રાખવું જોઈએ કે લવિંગ હંમેશા જોડીમાં ચડાવવા જોઈએ. એવું માનવામાં આવે છે કે પરિણીત લોકોએ ક્યારેય લવિંગ ન ચઢાવવું જોઈએ કારણ કે તે અપૂર્ણતા દર્શાવે છે. લવિંગની જોડી અર્પણ કરવાથી દાંપત્ય જીવનમાં સંવાદિતા, પ્રેમ અને સુખ-સમૃદ્ધિ જળવાઈ રહે છે.
આ સાથે જે લોકો અપરિણીત છે અથવા હજુ પરિણીત નથી તેમને લવિંગ અર્પણ કરવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. આ તેમની સ્થિતિ સાથે સુસંગત માનવામાં આવે છે અને લગ્ન પહેલાંની જરૂરિયાતોનું પ્રતીક છે. આ નિયમનું પાલન કરવાથી માતાના વિશેષ આશીર્વાદ પ્રાપ્ત થાય છે, જે લગ્નના અવરોધોને દૂર કરે છે અને સુખી દામ્પત્ય જીવનના આશીર્વાદ આપે છે.
(નોંધ: અહ્યા અપાયેલી માહિતી ધાર્મિક અને લોક માન્યતા પર આધારિત છે. આનું કોઈ વૈજ્ઞાનિક પુરાવો નાં હોઈ સકે. સામાન્ય હિત અને માહિતી ને ધ્યાન માં રાખીને અહ્યાં આ માહિતી ને અમે પ્રસ્તુત કરી રહ્યા છીએ.)