ગણેશજીનું આગમન થઇ ગયુ છે, ગણેશજી પધાર્યા છે, આ સમયે લોકો બાપ્પાના દર્શન કરવા મંદિરો અને પંડાલોમાં લાંબી કતારો લગાવતા જોવા મળશે. આપણે દર્શન તો કરીએ છીએ પણ સૌથી મહત્વની વસ્તુ કે જેના પર આપણે ધ્યાન નથી આપતા તે છે ‘પરિક્રમા’.
હિન્દુ ધર્મમાં ગણેશ ચતુર્થીનો તહેવાર ખૂબ જ વિશેષ છે. તહેવારની સાથે સાથે 10 દિવસ સુધી તેને ઉત્સવ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે અને ત્યારબાદ બાપ્પાનું વિસર્જન કરવામાં આવે છે.
આ વર્ષે ગણેશ ચતુર્થી 7 સપ્ટેમ્બરથી શરૂ થઈ છે અને ગણેશ વિસર્જન 17 સપ્ટેમ્બરે થશે.
પ્રાચીન સનાતન ધર્મમાં પરિક્રમાને ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. જ્યારે તમે ગણપતિના દર્શન કરવા જાઓ ત્યારે પરિક્રમા કરવાનું ભૂલશો નહીં. પરંતુ પ્રશ્ન એ થાય છે કે ભગવાન ગણેશની કેટલી ‘પરિક્રમા’ કરવી જોઈએ. આનો જવાબ શાસ્ત્રોમાં વર્ણવેલી છે, ચાલો શાસ્ત્રોમાંથી પુરાવાઓ તપાસીએ.
“બહ્યચ પરિશિષ્ટ” અનુસાર ભગવાન ગણેશની એક પ્રદક્ષિણા (‘પરિક્રમા’) કરવી જોઈએ –
‘એકા વિનાયકે કુર્યાત્’
અર્થઃ- ભગવાન વિનાયકની એકવાર પ્રદક્ષિણા કરવી જોઈએ.
અર્થ :- ભગવાન વિનાયકની એકવાર જ ‘પરિક્રમા’ કરવી જોઇએ.
કિન્તુ “ગ્રન્થાન્તર” અનુસાર –
‘તિસ્ત્રઃ કાર્યા વિનાયકે ॥’
આ શ્લોક પ્રમાણે ત્રણ પરિક્રમાનો વિકલ્પ પણ આદરણીય છે.
નારદપુરાણમાં પણ (પૂર્વાર્ધ અધ્યાય ક્રમાંક 13) માં ત્રણ વખત પરિક્રમા કરવાનું વર્ણન છે –
’તિસ્ત્રો વિનાયકસ્યાપિ’
અર્થઃ- ભગવાન વિનાયકની ત્રણ વાર પ્રદક્ષિણા કરવી જોઈએ.
જો જોવામાં આવે તો ત્રણ પરિક્રમા પર વધુ ભાર આપવામાં આવ્યો છે, કારણ કે ત્રણ પરિક્રમાનું વધુ વખત વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. જો સમયની અછત હોય કે અન્ય કોઈ કારણસર ત્રણ પરિક્રમા ના થઈ શકે તો એક પરિક્રમા પણ કરી શકાય.
(નોંધ: અહ્યા અપાયેલી માહિતી ધાર્મિક અને લોક માન્યતા પર આધારિત છે. આનું કોઈ વૈજ્ઞાનિક પુરાવો નાં હોઈ સકે. સામાન્ય હિત અને માહિતી ને ધ્યાન માં રાખીને અહ્યાં આ માહિતી ને અમે પ્રસ્તુત કરી રહ્યા છીએ.)