ડાયાબિટીસની સમસ્યા ત્યારે થાય છે જ્યારે સ્વાદુપિંડમાં ઇન્સ્યુલિન હોર્મોનનું સ્ત્રાવ ઓછું થઈ જાય અથવા બંધ થઈ જાય. ઇન્સ્યુલિન પોતે લોહીમાં ખાંડને શોષી લે છે અને તેને ઉર્જામાં રૂપાંતરિત કરે છે, પરંતુ ઇન્સ્યુલિનના અભાવને કારણે લોહીમાં ખાંડનું પ્રમાણ વધી જાય છે. જ્યારે લોહીમાં શુગરનું પ્રમાણ વધી જાય છે ત્યારે ડોક્ટરો ખોરાકમાં કેટલીક વસ્તુઓ ટાળવાની સલાહ આપે છે, જેમાંથી એક છે બટાકા.
કાર્બોહાઈડ્રેટ, સ્ટાર્ચ, પોટેશિયમ, મેગ્નેશિયમ, ફોસ્ફરસ, આયર્ન અને ઝિંક જેવા ઘણા પોષક તત્વો બટાકામાં જોવા મળે છે. પરંતુ પોષકતત્વોથી ભરપૂર બટાકાનું સેવન ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે નુકસાનકારક માનવામાં આવે છે. ડાયાબિટીસના દર્દીઓએ બટાકાનું સેવન કરવું જોઈએ કે નહીં તે અંગે અમે એક નિષ્ણાત સાથે વાત કરી છે. બટાકાનું સેવન ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે હાનિકારક છે કે નહીં, ડૉ. મિકી મહેતાએ જણાવ્યું હતું. ડૉ. મિકી મહેતા વૈશ્વિક સર્વગ્રાહી આરોગ્ય ગુરુ છે.
શું બટાટા ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે હાનિકારક છે?
નિષ્ણાતોના મતે, ગ્લાયકેમિક ઇન્ડેક્સ (GI) માપે છે કે ખોરાક કેટલી ઝડપથી લોહીમાં ખાંડ વધારી શકે છે. બટાકામાં ઉચ્ચ ગ્લાયકેમિક ઇન્ડેક્સ હોય છે, જે 70 થી 110 ની વચ્ચે હોઈ શકે છે. આનો અર્થ એ છે કે બટાકા ઝડપથી બ્લડ સુગર વધારી શકે છે, જે ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે હાનિકારક સાબિત થઈ શકે છે.
બટાકામાં મોટી માત્રામાં કાર્બોહાઈડ્રેટ હોય છે. એક મધ્યમ કદના બટાકામાં લગભગ 30 ગ્રામ કાર્બોહાઇડ્રેટ હોય છે. ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે કાર્બોહાઇડ્રેટ્સનું સંચાલન કરવું મુશ્કેલ છે, કારણ કે તે રક્ત ખાંડનું સ્તર વધારે છે. વધુ કાર્બોહાઇડ્રેટ્સવાળા ખોરાક ખાવાથી લોહીમાં શર્કરાના સ્તરમાં વધઘટ થઈ શકે છે.
GI અને કાર્બોહાઇડ્રેટ્સથી ભરપૂર હોવા છતાં, બટાકામાં પણ ઘણા ફાયદા છે. બટેટામાં ફાઈબર પણ હોય છે જે બ્લડ શુગર લેવલને નિયંત્રિત કરવામાં અને ઈન્સ્યુલિન સેન્સિટિવિટી વધારવામાં મદદ કરે છે. બટાકામાં એન્ટીઓક્સીડેન્ટ પણ મોટી માત્રામાં જોવા મળે છે, જે ઓક્સિડેટીવ તણાવ અને બળતરા સામે રક્ષણ આપે છે.
ડાયાબિટીસના દર્દીઓએ બટાકાનું સેવન કેવી રીતે કરવું જોઈએ?
નિષ્ણાતોના મતે, જો તમે ડાયાબિટીસના દર્દી છો તો બટાટાને આહારમાંથી સંપૂર્ણપણે દૂર કરવાની જરૂર નથી. તેના બદલે, તમારે તેનું સેવન કરવાની રીત પર ધ્યાન આપવાની જરૂર છે, તે તમારા બ્લડ સુગર લેવલને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
તળેલા અને છૂંદેલા બટાકાને બદલે બાફેલા અને શેકેલા બટાકાનું સેવન કરવાની સલાહ આપવામાં આવી છે.
બટાટાને અન્ય શાકભાજી સાથે મિક્સ કરીને ખાવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. કારણ કે આ બટાકામાં હાજર જીઆઈને સંતુલિત કરે છે.
બટાટાને ફાઈબરયુક્ત શાકભાજી સાથે ખાવા જોઈએ. જેમ કે કોબી, લેટીસ, એરુગુલા અને સ્પ્રાઉટ્સ. બટાકાનું સેવન સાંજને બદલે બપોરે કરવાની સલાહ આપવામાં આવે છે, જેથી પાચન યોગ્ય રીતે થઈ શકે. બટાકા ખાવાના ઘણા ફાયદા છે.
ડાયાબિટીસના દર્દીઓએ કેટલી માત્રામાં બટાકાનું સેવન કરવું જોઈએ?
કોઈપણ વસ્તુનો અતિરેક સ્વાસ્થ્યને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. નિષ્ણાતોના મતે, અઠવાડિયામાં માત્ર 1 થી 2 વખત બટાકાનું સેવન કરવું જોઈએ. બટાકાનું સેવન કર્યા પછી, તમારે તમારા બ્લડ સુગર લેવલનું નિરીક્ષણ કરવું જોઈએ. આનાથી તમે જોઈ શકશો કે બટાકા ખાવાથી બ્લડ શુગર લેવલ પર કેટલી અસર થઈ છે.
(નોંધ: આ લેખ માં આપેલી તમામ માહિતી માત્ર જાણકારી નાં ઉદ્દેશ્ય થી આપવામાં આવી છે. સ્વાસ્થ્ય ને લગતી કોઈ પણ માહિતી નું પાલન કરતા પહેલા તમારા ડૉક્ટર ની સલાહ અવશ્ય લેવી.)