દાલ કા દુલ્હા એ ઉત્તર પ્રદેશ અને બિહારની પરંપરાગત વાનગી છે, જે સાદગી અને સ્વાદનું અનોખું મિશ્રણ છે. તે ખાસ કરીને શિયાળાની ઋતુમાં બનાવવામાં આવે છે, કારણ કે તે શરીરને ગરમી અને ઉર્જા પ્રદાન કરે છે.
આ વાનગીનું નામ થોડું રસપ્રદ છે, અને તેનું મૂળ લોક પરંપરા સાથે જોડાયેલું છે. તે ઘણીવાર તહેવારો અથવા ખાસ પ્રસંગોએ બનાવવામાં આવે છે. આ વાનગી મુખ્યત્વે મગ અથવા અરહર દાળ અને લોટમાંથી બનેલા નાના લાડુ જેવા ટુકડાઓમાંથી તૈયાર કરવામાં આવે છે.
સામગ્રી:
- અરહર દાળ – 1 કપ
- ઘઉંનો લોટ – 1 કપ
- મીઠું – સ્વાદ મુજબ
- હળદર પાવડર – 1/2 ચમચી
- લાલ મરચું પાવડર – 1/2 ચમચી
- જીરું – 1/2 ચમચી
- હીંગ – 1 ચપટી
- ઘી – 2 ચમચી
- લીલા ધાણા – બારીક સમારેલી (સજાવટ માટે)
- પાણી – જરૂર મુજબ
પદ્ધતિ:
- દાળની તૈયારી:
- સૌપ્રથમ કબૂતરના વટાણાને સારી રીતે ધોઈને 30 મિનિટ માટે પલાળી રાખો.
- દાળને કુકરમાં મૂકો, તેમાં હળદર પાવડર, મીઠું અને જરૂર મુજબ પાણી ઉમેરો અને 2-3 સીટી વગાડો જેથી દાળ બરાબર રંધાઈ જાય.
- વરની તૈયારી:
- ઘઉંના લોટમાં થોડું મીઠું ભેળવીને સખત ભેળવી લો.
હવે આ કણકમાંથી નાના ગોળ લાડુ અથવા નાના વરના કદના બોલ બનાવો. દાળમાં યોગ્ય રીતે રાંધી શકે તે માટે તેમને એટલા મોટા ન બનાવો.
- દાળ અને વરરાજા રાંધો:
- જ્યારે કૂકરમાં દાળ બફાઈ જાય ત્યારે કૂકરનું ઢાંકણ ખોલીને તેમાં થોડું પાણી ઉમેરીને ઉકાળો.
- જ્યારે દાળ સારી રીતે ઉકળવા લાગે ત્યારે તેમાં તૈયાર કરેલો લોટ ઉમેરો.
- તેને 10-15 મિનિટ સુધી ધીમી આંચ પર પાકવા દો, જ્યાં સુધી કણકના ગોળા (ગ્રુમ્સ) સંપૂર્ણ રીતે રંધાઈ ન જાય. દાળ અને દાળ એકબીજા સાથે ચોંટી ન જાય તે માટે તેને વચ્ચે ચમચી વડે હળવા હાથે હલાવતા રહો.
- ટેમ્પરિંગ:
- એક પેનમાં ઘી ગરમ કરો. જીરું, હિંગ નાખીને ફાડવા દો.
પછી તેમાં લાલ મરચાનો પાવડર ઉમેરીને તડકા તૈયાર કરો.
- આ મસાલાને દાળમાં ઉમેરીને બરાબર મિક્ષ કરી લો.
સેવા આપવાની પદ્ધતિ:
- દાળ દુલ્હાને ગરમાગરમ સર્વ કરો અને ઉપર લીલી કોથમીર છાંટવી. તમે તેને ભાત કે રોટલી સાથે પણ ખાઈ શકો છો. આ વાનગી પૌષ્ટિક અને સ્વાદિષ્ટ છે.
ટિપ્સ:
- તમે તમારી અનુકૂળતા મુજબ દાળની દાળમાં ઘીનું પ્રમાણ વધારી કે ઘટાડી શકો છો.
- જો તમે તેને વધુ હેલ્ધી બનાવવા માંગતા હોવ તો લોટમાં થોડો ચણાનો લોટ અથવા સત્તુ ઉમેરીને વરરાજા બનાવી શકો છો.
નિષ્કર્ષ:
દાલ કા દુલ્હા એક પરંપરાગત ભારતીય વાનગી છે, જે સ્વાસ્થ્ય અને સ્વાદ બંનેનું ધ્યાન રાખે છે. તે બનાવવામાં પણ ખૂબ જ સરળ છે અને ખાસ પ્રસંગોએ અથવા શિયાળામાં તેનો આનંદ માણી શકાય છે.