ઉનાળાની ગરમીમાં તરબૂચ ખૂબ જ ફાયદાકારક ફળ છે. પાણીથી ભરપૂર માત્રાવાળુ તરબૂચનું સેવન કરવાથી માત્ર શરીરને હાઈડ્રેટ જ રાખવામાં આવતું નથી પરંતુ શરીરને વધુ પ્રમાણમાં ફાઈબર પણ મળે છે. પરંતુ તેમ છતાં જો કોઈ સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓથી પીડાય છે તો તરબૂચનું સેવન નુકસાનકારક પણ સાબિત થઈ શકે છે. કેટલીક બીમારીઓથી પીડિત લોકોમાં વોટર રિટેન્શનનું જોખમ પણ રહેલું છે.
તરબૂચની ગણતરી ઓછી કેલરીવાળા ખોરાકમાં થાય છે. તે વજન નિયંત્રણમાં મદદ કરે છે. આ સિવાય તેના નિયમિત સેવનથી વિટામિન એ અને વિટામિન સી મળે છે. આ ઉપરાંત મેગ્નેશિયમ, પોટેશિયમ અને ફાઈબરની વિપુલ માત્રામાં મળી આવે છે. તેનું સેવન કરવાથી શરીરને કેરોટીનોઈડ્સ, લાઈકોપીન અને કુકરબીટાસિન જેવા એન્ટીઓક્સીડેન્ટ પણ મળે છે. આ શરીરમાં વધતા ઓક્સિડેટીવ તણાવથી રાહત આપે છે.
એક્સપર્ટના જણાવ્યા અનુસાર, તરબૂચમાં ફાઈબર, પોટેશિયમ અને પાણીનું પ્રમાણ વધુ હોય છે. તેનાથી શરીર સ્વસ્થ રહે છે. પરંતુ જે લોકો કિડની, ડાયાબિટીસ, લીવર અને હ્રદય સંબંધિત સમસ્યાઓથી પીડિત છે તેઓએ પ્રવાહી પ્રતિબંધના કિસ્સામાં તરબૂચનું સેવન ટાળવું જોઈએ. હૃદયના દર્દીઓને કાર્ડિયાક લોડમાં વધારો થવાનું જોખમ રહેલું છે. આ સિવાય તરબૂચમાં રહેલા વિટામિન્સ અને મિનરલ્સની માત્રા ડાયેરિયાના દર્દીઓ માટે હાનિકારક સાબિત થઈ શકે છે.
તરબૂચનું જીઆઈ 72 છે, જે ઉચ્ચ માનવામાં આવે છે. જો કે તરબૂચમાં પાણીની માત્રા વધુ હોય છે. આના કારણે 120 ગ્રામ તરબૂચમાં 5 જીઆઈ હોય છે, જે તેને હેલ્ધી ઓપ્શન બનાવે છે. તરબૂચમાં જોવા મળતા હાઈ ગ્લાયસેમિક ઈન્ડેક્સને કારણે તે ડાયાબિટીસના દર્દીઓના સ્વાસ્થ્યને અસર કરી શકે છે. તેને મધ્યમ માત્રામાં ખાવાથી ફાયદો થાય છે. ડાયાબિટીસના દર્દીઓએ એક સાથે મોટી માત્રામાં તરબૂચ ખાવાનું ટાળવું જોઈએ. જેના કારણે ડાયાબિટીસનું સ્તર સામાન્ય રહે છે.
શરીરમાં પાણીની નિયમિત માત્રા જાળવી રાખવા અને ગરમીથી બચવા માટે તરબૂચનું સેવન ફાયદાકારક સાબિત થાય છે. જે લોકો તરબૂચ ખાતી વખતે માત્રાનું ધ્યાન રાખે છે. તેમના શરીરમાં પાણીનું પ્રમાણ વધવા લાગે છે. ખરેખર, તરબૂચમાં 92 ટકા પ્રવાહી અને થોડી માત્રામાં ફાઈબર પણ જોવા મળે છે. એક કપ તરબૂચનું સેવન કરવાથી શરીરને અંદાજે 3 કપ પ્રવાહી મળે છે. તેની વધુ માત્રા કિડનીની સમસ્યામાં વધારો કરી શકે છે.
ડાયેરિયા દરમિયાન હળવો ખોરાક ખાવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. પરંતુ તરબૂચમાં વિટામિન્સ અને મિનરલ્સ વધુ માત્રામાં હોય છે, જેના કારણે ડાયેરિયા દરમિયાન તરબૂચ શરીરને નુકસાન પહોંચાડે છે. તેમાં રહેલી પ્રાકૃતિક ખાંડની માત્રા ડાયેરિયાની સમસ્યાને ગંભીર બનાવી શકે છે. આ સિવાય પાણીની માત્રા વધુ હોવાને કારણે વારંવાર પેશાબ જવાની સમસ્યા વધવા લાગે છે.
વિટામિન્સ અને મિનરલ્સની સાથે તરબૂચમાં પોટેશિયમ પણ જોવા મળે છે, જે સોજાનું કારણ સાબિત થાય છે. યકૃત રોગ દરમિયાન પ્રવાહી પ્રતિબંધના કિસ્સામાં તરબૂચ ખાવાનું ટાળો. આ સિવાય તરબૂચમાં હાજર લાઇકોપીનનું પ્રમાણ પણ લીવરમાં સોજો વધારે છે.
નોંધ: આ લેખ માં આપેલી તમામ માહિતી માત્ર જાણકારી નાં ઉદ્દેશ્ય થી આપવામાં આવી છે. સ્વાસ્થ્ય ને લગતી કોઈ પણ માહિતી નું પાલન કરતા પહેલા તમારા ડૉક્ટર ની સલાહ અવશ્ય લેવી.
